Czy pracownik traci zaangażowanie z powodu wyczerpania pracą?

Podczas projektu rozwoju zaangażowania u jednego z naszych Klientów dostałam takie pytanie: Czy wiadomo kiedy pracownik traci zaangażowanie z powodu zmęczenia ciągłą koncentracją i dużym wysiłkiem, który wkłada w pracę?

Odpowiedziałam – teoretycznie nigdy. Patrząc przez pryzmat własnych długoletnich doświadczeń biznesowych oraz obserwując angażujących się w pracę ludzi, których poznałam w trakcie lat pracy, dostrzegłam, że część z nich, jeżeli straciła zaangażowanie to nie z powodu zmęczenia ale organizacji, w której pracowali (najczęściej ludzi, którzy nimi zarządzali). Część z nich znalazła w sobie siłę aby odejść i poszukać nowych możliwości zaangażowania się, a część – pozostała wpadając w bierność lub cynizm.  

Tyle z doświadczeń. A co na to nauka? Badania psychologiczne w środowisku pracy wykazały, że wszyscy mamy naturalny potencjał do angażowania się w to, czego się podjęliśmy. Jeżeli, coś nas powstrzymuje przed zaangażowaniem się  to właśnie środowisko w jakim funkcjonujemy lub negatywne doświadczenia, jakie towarzyszą nam z przeszłości, np. niedocenienie naszego zaangażowania lub wręcz restrykcje za przekroczenie pewnych niepisanych zasad. Unikanie angażowania się powodowane jest również częstymi, w praktyce, przypadkami niesprawiedliwej w ocenie pracowników, dystrybucji tzw “docenienia” i nagród; wywierają one wręcz niszczycielski wpływ na postawę ludzi wobec pracy.

Załóżmy jednak, że organizacja, w której pracujemy docenia i wzmacnia zaangażowanie pracowników; wówczas, jak pokazują badania nad angażowaniem się, stan jaki towarzyszy zaangażowaniu  odczuwamy jako przyjemność, bez względu na ilość pracy i czasu na nią poświęconego. Efektem naszego zaangażowania jest osiągnięcie oczekiwanych rezultatów, co z kolei odbieramy jako sukces, odczuwając przy tym satysfakcję, która z kolei wzmacnia nasze wewnętrzne zasoby, takie jak poczucie wartości i sprawstwa, wiarę w osobiste możliwości. Wzmocnione wewnętrzne zasoby stymulują nas do dalszego angażowania się.

Teoretycznie, cykl: “Zaangażowanie – Sukces i satysfakcja – Wzmocnienie JA – Zaangażowanie” może trwać latami a w praktyce – trwa tak długo, aż ktoś/ coś go nie przerwie. Zmęczenie, będące skutkiem silnej koncentracji i wysiłku ma drugorzędne znaczenie dla ludzi, wobec przyjemności odczuwanej podczas angażowania się i jest szybko niwelowane.  Niemniej, nasza fizyczność wymaga regeneracji a tzw. „wewnętrzne baterie” – ładowania aby zapobiec potencjalnym chorobom lub wyczerpaniu, które mogą przerwać ten proces. Dlatego, dla angażujących się ludzi, krytycznie ważna jest dbałość o kondycję fizyczną, poprzez aktywny wypoczynek. Na szczęście, większość osób angażujących się w pracę ma tego świadomość lub intuicyjnie odczuwa taką potrzebę, preferując aktywne formy wypoczynku.

Natomiast, zewnętrzne przyczyny przerywające cykl mogą tkwić w środowisku pracy lub poza nim.

Do najczęstszych przyczyn organizacyjnych należą sytuacje związane z brakiem kompetencji menadżerów w zarządzaniu motywacją ludzi lub brak zapewnienia menadżerom przez firmę adekwatnych narzędzi, np. rozwiązań obiektywizujących ocenę, możliwości promocji i/lub rozwoju pracowników.

Do przyczyn pozaorganizacyjnych najczęściej należą: konieczność opieki nad członkiem rodziny, ograniczająca znacznie dostępność czasową, rozwój choroby wymagającej koncentracji na walce o własne zdrowie.

Należy jednak wspomnieć, że w praktyce, przyczyny pozaorganizacyjne stanowią znacznie mniejszy odsetek przypadków oddziałujących niszczycielsko na zaangażowanie pracowników, w porównaniu do przyczyn organizacyjnych.

Reasumując, dla rozwoju i utrzymania zaangażowania pracowników kluczowe są adekwatne rozwiązania, narzędzia wspierające zarządzanie ludźmi, wzrost świadomości i umiejętności kadry menadżerskiej oraz promowanie wśród pracowników aktywnych form wypoczynku.

Jeżeli ktoś z naszych czytelników chciałby podzielić się swoimi doświadczeniami w zarządzaniu zaangażowaniem, zapraszamy do przedstawienia ich na naszym blogu.

Jadwiga Chabior
Managing Partner